اسلام آباد – 27 – سيپٽمبر (اي پي پي) وزيراعظم عمران ??ان ??هشتگردي جي خلاف جنگ ۾ پ??ڪس??ان ??ي بي مثال قربانين کي اجاگر ڪندي ان ڳالهه تي زور ڏنو آهي ته پ??ڪس??ان کي افغانستان ??ي جنگ جي نتيجن تي الزام هڻڻ نه گهرجي، الزام بازي جو رويو ختم ڪري افغانستان ??ي مستقبل طرف ڏسڻ گهرجي، صحيح قدم اهو آهي ته افغانستان ۾ امن ۽ استحڪام جي لا??ِ نئين افغان ??ڪومت سان ??عاون ڪيو وڃي، طالبان ??ي حڪومت ۽ عالمي برادري جي وچ ۾ رابطو هر هڪ جي لا??ِ مثبت مفاد رکندڙ هوندو، ماضي جي غلطين کي ورجايو ته بي چيني، وڏي پئماني تي پناهگيرن ۽ دهشتگردي جهڙا مسئلا وڌندا ۽ سموريون ڌريون متاثر ٿينديون. وزيراعظم اهڙن خيالن جو اظهار ناليواري آمريڪي اخبار واشنگٽن پوسٽ ۾ شايع ٿيل پنهنجي هڪ مضمون ۾ ڪيو. وزيراعظم چيو ته افغانستان ??ابت آمريڪي ڪانگريس ۾ تازي بريفنگ کي ڏسي حيرت ٿي ته ٻن ڏهاڪن کان وڌيڪ عرصي تائين دهشتگردي جي خلاف جنگ ۾ آمريڪي اتحادي جي حيثيت سان پ??ڪس??ان ??ي قربانين جو ڪو ذڪر نه ڪيو ويو پر ان ??ي بدران ??سان کي آمريڪا جي نقصان ??و ذميوار قرار ڏنو ويو، 2001ع کانپوءِ بار بار خبردار ڪندو آيو آهيان ??ه افغان ??نگ کٽي نه ٿي سگهجي ڇو ته افغان ڪڏهن به ڊگهي پرڏيهي فوجي تسلط کي قبول نه ڪيو ۽ پ??ڪس??ان ??ميت ٻاهران ڪير به ان ??قيقت کي تسليم نه ٿو ڪري سگهي. هن چيو ته بدقسمتي سان نائن اليون کانپوءِ پ??ڪس??اني حڪومتن غلطي جي نشاندهي ڪرڻ بدران ??مريڪا کي خوش ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي. ان وقت جي پ??ڪس??ان ??ي فوجي حڪمران پرويز مشرف نائن اليون کانوءِ آمريڪا جي هر مطالبي تي اتفاق ڪيو جنهن جي پ??ڪس??ان ۽ آمريڪا کي تمام وڏي قيمت ادا ڪرڻي پئي. آمريڪا پ??ڪس??ان کي چيو ته انهن گروپن کي نشانو بڻايو جن جي سي آءِ اي ۽ اسان ??ي ڳجهي ايجنسي آءِ ايس آءِ 1980ع جي ڏهاڪي ۾ افغانستان ۾ سوويت يونين کي شڪست ڏيڻ جي لا??ِ گڏيل طور تي تربيت ڪئي هئي، ان وقت انهن افغانين کي آزادي پسند قرار ڏئي ساراهيو ويو هو، صدر رونالڊ ريگن وائيٽ هائوس ۾ مجاهدن جي ميزباني پڻ ڪئي هئي. وزيراعظم چيو ته جڏهن سوويت يونين کي شڪست ڏني وئي ته آمريڪا افغانستان کي بي يارو مددگار ڇڏيو ويو، پ??ڪس??ان ۾ 40 لک کان وڌيڪ افغان پناهگير ۽ افغانستان ۾ گهرو ويڙهه شروع ٿي وئي، انهي سيڪيورٽي خال دوران ??البان ??ڀري آيا جن مان ڪيترائي افغان پناهگير ڪئمپن ۾ پيدا ٿيا ۽ انهن پ??ڪس??ان ۾ تعليم حاصل ڪئي. نائن اليون کانپوءِ آمريڪا کي اسان ??ي ٻيهر ضرورت پئي پر هن ڀيري انهن ماڻهن جي خلاف جن جي اسان ??يرملڪي قبضي سان وڙهڻ جي لا??ِ گڏجي حمايت ڪئي هئي، پرويز مشرف آمريڪا کي لا??سٽڪس ۽ هوائي اڏن جي آڇ کانسواءِ سي آءِ اي کي پ??ڪس??ان ۾ پنهنجا قدم ڄمائڻ جي اجازت ڏني، جڏهن ته اسان ??ي سرزمين تي پ??ڪس??ان ??ي بمباري ڪندڙ آمريڪي ڊرون کي نظرانداز ڪيو ويو. هن چيو ته پاڪ فوج پهريون ڀيرو پاڪ افغان ??رحد تي نيم خودمختيار قبائلي علائقن ۾ داخل ٿي ۽ اهو ئي علائقو ان کان ??ڳ سوويت يونين جي خلاف جهاد ۾ استعمال ٿيندور هيو آهي، انهن علائقن جي آزاد پشتون قبيلن جا طالبان ۽ ٻين عسڪريت پسندن سان گهرا لاڳاپا هئا. وزيراعظم عمران ??ان چيو ته انهن ماڻهن جي لا??ِ افغانستان ۾ آمريڪا به سوويت يونين وانگر هڪ قابض ملڪ هو جيڪو اهڙي ئي سلوڪ جو مستحق هو، ان وقت جيئن ته پ??ڪس??ان ??مريڪا جو ساٿي هو، ان لا??ِ اسان کي قصوروار سمجهندي اسان ??ي حملا ڪيا ويا. پ??ڪس??ان ??ي سرزمين تي 450 کان وڌيڪ آمريڪي ڊرون حملا ڪيا ويا جن سان پ??ڪس??ان ??اريخ جو اهو واحد ملڪ بڻجي ويو جنهن تي اتحادي ئي بمباري ڪئي، انهن حملن سان ??هري وڏي پئماني تي مارجي ويا، جنهن سان ??مريڪا مخالف ۽ پ??ڪس??اني فوج جا جذبا وڌي ويا. وزيراعظم چيو ته پ??ڪس??ان ??ي خلاف 2006ع ۽ 2015ع جي وچ ۾ 50 عسڪريت پسند گروهن جهاد جو اعلان ڪيو 7 اسان ??ي 16 هزار کان وڌيڪ دهشتگرد حملا ڪيا ويا، پ??ڪس??ان کي 80 هزار کان وڌيڪ ماڻهن جو جاني نقصان کڻڻو پيو ۽ ملڪي معيشت کي 150 ارب ڊالر کان وڌيڪ جو نقصان ٿيو، ان ڏس ۾ پ??ڪس??ان ??ي 35 لک شهرين کي انهن جي گهرن کان ??ي گهر ڪري ڇڏيو. هن چيو ته دهشتگردن جي خلاف دهشتگردي جي خاتمي جي ڪوششن دوران فرار ٿي افغانستان ۾ داخل ٿيندڙ عسڪريت پسندن ڀارتي ۽ افغان ??نٽيلي جنس ايجنسدين جي مدد ۽ مالي تعاون سان پ??ڪس??ان ??ي خلاف وڌيڪ حملا شروع ڪيا. هن چيو ته پ??ڪس??ان کي پنهنجي بقاءَ جي جنگ وڙهڻي پئي، ڪابل ۾ سي آءِ اي جي هڪ اڳوڻي اسٽيشن چيف 2009ع ۾ لکيو هو ته آمريڪا جي سڌوسنئون سخت دٻاءُ سان ملڪ ۾ ڏار پوڻ شروع ٿي ويا ۽ ان ??ي باوجود آمريڪا اسان کان ??فغانستان ??ي جنگ جي لا??ِ ڊو مور مطالبو ڪندو رهيو. وزيراعظم چيو ته مون ان ??ي هڪ سال اڳ 2008ع ۾ ان وقت جي سينيٽرز جو بائيڊن، جان ??يف ڪيري، هيري ايم ريڊ ۽ ٻين ماڻهن سان ملاقات ڪئي، مون ان ??طرناڪ صورتحال طرف انهن جو ڌيان ڇڪرايو ۽ افغانستان ۾ جاري بيڪار فوجي مهم بابت انهن کي ٻڌايو. وزيراعظم چيو ته نائن اليون کانپوءِ سموري عرصي ۾ اسلام آباد ۾ سياسي مفاد غالب رهيو، صدر آصف زرداري جيڪو بنا ڪنهن شڪ جي پ??ڪس??ان ??ي قيادت ڪندڙ سڀ کان ڪرپٽ شخص آهي، ان ??مريڪا کي چيو ته هو پ??ڪس??انين کي نشانو بڻائيندو رهي ڇو ته ضمني نقصان ??مريڪين کي پريشان ڪري ٿو ۽ ان ??ان مون کي پريشاني نه آهي، اسان ??و اڳيون وزيراعظم نواز شريف به ان کان مختلف نه هو. پ??ڪس??ان پاران 2016ع تائين دهشتگردي کي شڪست ڏيڻ باوجود افغانستان ۾ حالتون مسلسل خراب ٿينديون ويون، پ??ڪس??ان وٽ هڪ اهڙي منظم فوج ۽ انٽيليجنس ايجنسي هئي جنهن کي عوامي تائيد ۽ حمايت حاصل هئي جڏهن ته افغانستان ۾ ڊگهي جنگ جي لا??ِ جواز جي کوٽ کي هڪ بدعنوان ۽ نااهل افغان ??ڪومت ڳنڀير بڻائي ڇڏيو جنهن کي خاص طور تي ڳوٺاڻي افغان ??وام پاران ??اک کانسواءِ هڪ ڪٺ پتلي حڪومت طور ڏٺو ويو. هن چيو ته اها ڳالهه افسوسناڪ آهي ته ان ??قيقت کي منهن ڏيڻ بدران ??فغانستان ??ي حڪومت ۽ اولهه حڪومتن پ??ڪس??ان ??ي الزام هڻي ان کي قرباني جو ٻڪرو بڻائڻ جي ڪوشش ڪئي، اسان ??ي الزام هنيو ويو ته اسان ??البان کي محفوظ پناهگاهون ڏنيون ۽ سرحد جي ٻنهي پاسن ان کي آزاداڻي چرپر جي اجازت ڏني آهي. وزيراعظم سوال ڪيو ته جيڪڏهن ائين هجي ها هت ڇا آمريڪا 450 کان وڌيڪ ڊرون حملن مان ڪجهه جو استعمال انهن مبينا پناهگاهن کي نشانو بڻائڻ جي لا??ِ نه ڪري ها؟ هن چيو ته ان ??ي باوجود پ??ڪس??ان ٻين قدمن کانسواءِ افغانستان کي مطمئن ڪرڻ جي لا??ِ جوائنٽ بارڊر ويزيبلٽي ميڪينزم جي آڇ، بائيوميٽرڪ بارڊر ڪنٽرول جي تجويز ۽ سرحد تي خاردار تار لڳائڻ جي تجويز ڏني جيڪا وڏي حد تائين اسان پاڻ ڪئي آهي پر پ??ڪس??ان ??ي هر تجويز کي رد ڪيو ويو، افغان ??ڪومت ان ??ي بدران پ??ڪس??ان ??ي الزام بازي جو سلسلو تيز ڪيو جنهن ۾ ان کي ڀارت جي فيڪ نيوز نيٽ ورڪس جي مدد حاصل رهي جيڪو سوين پرو??ئگ??ڊه آئوٽ ليٽس ڪيترن ئي ملڪن ۾ هلائي رهيو آهي. وزيراعظم عمران ??ان چيو ته وڌيڪ حقيقت پسنداڻو طريقو اهو هو ته طالبان ??ان ??مام گهڻو اڳ ڳالهيون ڪيون وڃن ها ته جيئن افغان فوج ۽ اشرف غني جي حڪومت خاتمي جي خفت کان ??چي وڃي ها. هن چيو ته يقينن ان ڳالهه تي پ??ڪس??ان ??ي الزام نه هڻڻ گهرجي ته ٽي لکان وڌيڪ تربيت يافته ۽ هٿيارن سان ليس افغان ??يڪيورٽي فورسز گهٽ هٿياربند طالبان ??ان وڙهڻ کان ڇو قاصر رهي؟ بنيادي مسئلو افغان ??ڪومت جي ڍانچي جو هو جيڪو عام افغان ??ي نظرن م قانوني حيثيت نه رکندو هو. هن چيو ته اڄ افغانستان هڪ ٻه واٽي تي بيٺل آهي ۽ اسان کي ماضي جي الزام بازي کي جاري رکڻ بدران ??فغانستان ۾ تشدد کي روڪڻ جي لا??ِ مستقبل طرف ڏسڻ گهرجي. هن چيو ته مون کي يقين آهي ته هاڻي دنيا جي لا??ِ اهو صحيح قدم هوندو ته افغانستان ۾ امن ۽ استحڪام کي يقيني بڻائڻ جي لا??ِ نئين افغان ??ڪومت سان ??ابطو رکي، عالمي برادري افغانستان ??ي حڪومت ۾ وڏن نسلي گروهن جي شموليت، افغانين جي حقن جو احترام ۽ طالبان ??ي ان واعدي کي ڏسڻ گهرندي ته افغانستان ??ي سرزمين کي ٻيهر ڪڏهن ڪنهن ملڪ جي خلاف دهشتگردي جي استعمال نه ڪيو ويندو. وزيراعظم چيو ته جيڪڏهن طالبان ??ڳواڻن کي خاطري ڪرائي وڃي ته انهن کي حڪومت هلائڻ جي لا??ِ مسلسل انساني ۽ ترقياتي مدد ڏني وڃي ٿي ته انهن وٽ پنهنجي واعدن تي قائم رهڻ جو وڏو سبب ۽ صلاحيت هوندي. هن چيو ته اهڙيون مراعتون ڏيڻ سان ٻاهرئين دنيا کي اهو فائدو ٿيندو ته اها طالبان کي پنهنجي واعدن جو احترام ڪرڻ تي راضي ڪندي رهندي، جيڪڏهن اسان ??هڙا صحيح قدم کڻندا رهياسين ته اسان ??هو حاصل ڪري سگهون ٿا جيڪو دوحه امن عمل جو مقصد هو، هڪ اهڙو افغانستان ??يڪو هاڻي دنيا جي لا??ِ خطرو نه هجي، جتي افغان چار ڏهاڪن کان ??ڪرارن کانپوءِ آخرڪار امن جو خواب ڏسي سگهن، ان ??ي ابتڙ افغانستان کي ڇڏي ڏيڻ، اڳ ۾ به آزمايو ويو آهي، 1990ع جي ڏهاڪي وانگر اهو عمل تمام گهڻو نقصان ??و سبب بڻجندو. وزيراعظم عمران ??ان چيو ته افراتفري، وڏي پئماني تي لڏپلاڻ ۽ عالمي دهشتگردي جو ٻيهر رونما ٿيڻ جو خطرو فطري نتيجو هوندو ۽ ان کان ??چڻ يقيني طور تي اسان ??ي هڪ عالمي ضرورت آهي.
.jpg)
